Architectuur

Architectuur

Je zal het ongetwijfeld al gemerkt hebben. De Hoge Rielen is continu in ontwikkeling.

We bouwen stelselmatig verder aan een beter domein. Zo blijven we ‘ruimte scheppen voor verblijfservaring, avontuur en rust’. Dat is onze missie.

De verdere ontwikkeling van het domein gebeurt volgens het Masterplan, dat getuigt van een langetermijnvisie, van een relatie met het verleden én met het totale domein, met oog voor architectuur en natuur.

Historiek

In 1974 koopt het ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur het voormalige Britse militaire domein van 230 hectaren in Lichtaart. Tussen 1976 en 1990 worden 17 voormalige munitieloodsen, verspreid over het hele domein, omgebouwd tot verblijfsgebouwen voor de jeugd. Er is geen globaal plan van aanpak. Elk gebouw wordt apart gerealiseerd zonder relatie met het geheel of met de historiek van het domein.

Masterplan (2004)

Studio Secchi & Viganò

Verbouwingen en renovaties op de Hoge Rielen worden sinds 2004 niet meer ad-hoc aangepakt. Vanaf dan worden ze uitgevoerd volgens het concept van het Masterplan.

Een langetermijnvisie werd opgesteld door de Italiaanse Studio Secchi & Viganò. Het Masterplan heeft oog voor de historische, ecologische en educatieve waarde van het domein. Binnen het domein worden drie landschappen gedefinieerd: het militaire, het natuurlijke en het pedagogische landschap. Het Masterplan brengt deze landschappen in relatie met elkaar en voorziet concepten en instrumenten voor de ontwikkeling ervan.

Het Masterplan steunt op de volgende belangrijke pijlers:

  • Respect voor het oorspronkelijke militaire karakter van het domein: oude militaire loodsen worden gerestaureerd, maar hun architectuur behoudt een link naar het verleden
  • De introductie van ‘loodskamperen’
  • Een bosbeheerplan dat leidt tot meer gevarieerde bossen en biotopen
  • Herstel van de middenweg als belangrijkste verbindingsweg voor fietsers en voetgangers
  • De constructie van een hostel met een unieke architectuur: 20 kamers met een doorkijk naar de natuur

Onthaalgebouw (2002)

Erik Wieërs

Bij het betreden van het onthaalplein van de Hoge Rielen voel je je meteen welkom!

In 2002 start de bouw van een nieuw onthaalgebouw. Het wordt de voorzet voor een masterplan voor het hele domein (2004). Geïnspireerd door de architectuur, de vorm en het materiaal van de militaire loodsen op het domein, werd het onthaalgebouw ontworpen als imposante maxiloods, waarin open ruimte is voorzien om groepen te ontvangen.

In 2000 won architect Erik Wieërs van Huiswerk Architecten (nu Collectief Noord) de eerste Open Oproep in Vlaanderen om dit gebouw te ontwerpen. 

Loodsen (2008 – 2010)

Kamp 17 - Spade en Gebouw 22 - AGO Architecten 
Kamp 15 - Lamp, Gebouw 18, Gebouw 36 en Gebouw 50 - Puls Architecten 
Kamp 10 - Gitaar - Teema Architecten

Zeven oude opslagloodsen (1955) voor munitie van het Britse leger werden vernieuwd en hersteld in hun oorspronkelijke vorm, waarbij functionaliteit de vorm bepaalde. De enige toevoeging zijn twee felrode nooddeuren. De gerenoveerde loodsen worden vooral gebruikt als speel- of slaapruimte bij een kampeerterrein. Gebouw 36 is ingericht als skateloods.

Loodskamperen (2011)

Teema Architecten

Kamp 8 – Boog
Kamp 9 – Boemerang

Wat als niet iedereen in je groep houdt van buiten kamperen?

TEEMA Architecten bedacht hiervoor een mooi alternatief: een kampeerterrein gecombineerd met een ingenieus verbouwde loods. Voor hun ontwerp inspireerden ze zich op de omgeving en realiseerden een ‘gebouw-in-een-gebouw’. Je slaapt binnen in een verwarmd slaapgedeelte, je beschikt over een eenvoudige keuken en je kan je verwarmen aan de gezellige haard.

Hostel Wadi (2013)

Architectenbureau Secchi & Viganò

Logeren met alle comfort en je toch midden in de natuur voelen?

Dat kan in Hostel Wadi! Studio Secchi & Viganò ontwierp een gebouw, dat als het ware het bos omarmt en onopvallend in het landschap is geïntegreerd. Dankzij zijn unieke architectuur gaat het gebouw helemaal op in het omliggende groen. Door de transparantie blijven de bezoekers steeds in direct visueel contact met de natuur. Reserveer een kamer voor vier personen in dit cilindervormige hostel en laat je betoveren door de mooie architectuur, geïntegreerd in de natuur.

Meer info

Publieke buitenruimte (2017)

Studio Secchi & Viganò

De Vlaamse overheid investeerde in de aanleg van publieke ruimte voor kinderen en jongeren. Zo werd er een buitentheater gebouwd, een picknickzone én een pad dat Hostel Wadi verbindt met de picknickplaats en het buitentheater (Noordwestelijke verbinding).

Het buitentheater kan gebruikt worden voor onder andere concerten, voordrachten, recepties of als speelse vergaderplek.

Naast het restaurant is een picknickplaats aangelegd, waar gasten en bezoekers rustig kunnen verpozen tijdens hun tocht op het domein.

De publieke buitenruimtes zoals het wandelpad en de picknickzone, zijn gecreëerd binnen groene zones om het autovrije karakter nog meer te benadrukken en zorgen voor een intuïtieve manier om de weg te vinden.

Kampeertoren (2019)

Import.Export Architecture

Op zoek naar een plek om eens uniek te kamperen?

De kampeertoren is het resultaat van een experimenteel onderzoeks- en ontwerpproces naar nieuwe, tijdelijke vormen van kamperen. De gestapelde kampeerconstructie is een ontwerp van Import.Export Architecture (IEA) uit Antwerpen en heeft nu een thuishaven op de Hoge Rielen gevonden.

Vier kampeerplatformen worden als boomhutten in de lucht gehouden door stalen kolommen. De geschrankte posities van deze bijzondere kampeerarchitectuur bieden verschillende uitzichten en ervaringen.

Meer info

Gebouw 11 – Kajak en Gebouw  14 – Knoop (2019)

AGO Architectuur

Ontdek twee identieke gebouwen van de Hoge Rielen tijdens een verblijf in Gebouw 11 - Kajak of Gebouw 14 - Knoop.

Het architectenbureau AGO heeft deze speelse gebouwen kleurrijk ingericht. Er is een flexibel in te delen slaapruimte met 30 bedden en een slaapzolder voor 14 personen. Wakker worden midden in de natuur kan hier in de slaapboxen, die buiten voor 12 extra bedden zorgen.

Theater – Gebouw 39 - Kompas – Gebouw 27 – Gebouw 30 – Vuurplaats B (2022)

dmvA Architecten

Wanneer je over de middenweg en over de invalswegen in het zuidelijk deel van het domein rijdt, merk je enkele nieuwe gebouwen op. Deze gebouwen kaderden in de uitvoering van de vierde fase van het masterplan van de Hoge Rielen.

dmvA Architecten maakte de ontwerpen en volgde de bouwwerken mee op.

Gebouw 27 en Gebouw 30

Gebouw 27 is klaar om avonturiers te ontvangen die hun grenzen verleggen op het Klimbos van de Hoge Rielen. Het gebouw is volledig gerenoveerd, er is een tribune om naar de instructievideo te kijken en er is sanitair voorzien waarbij het water via een ingenieus filtersysteem wordt gezuiverd.

Naast Kamp 30 - Vlag staat een vernieuwde loods te blinken. Het gebouw kreeg een volledige facelift en het dak werd - net zoals bij gebouw 27 - ontdaan van asbest. Wie Kamp 30 - Vlag boekt kan nu volop genieten van een moderne niet-ingerichte binnenruimte tijdens het verblijf. 

Gebouw 39 - Kompas

Gebouw 39 - Kompas werd helemaal afgebroken en vervangen door een nieuwbouw. Aan de buitenzijde blijft de architectuur van de militaire basisstructuur herkenbaar. Binnenin werd het omgetoverd tot een hedendaags verblijf, waar kleinere groepen zich thuis zullen voelen.

Het energiezuinige gebouw werd zo ontworpen door dmvA Architecten dat iedereen er kan verblijven, ook mensen met een beperking. Er zijn toegankelijke bedden en badkamers, brede deuren, geen drempels en er is een kookblok met deels een lager werkblad.

Het Theater

Het Theater werd volledig gestript, gemoderniseerd en uitgebreid, zodat het naadloos aansluit bij de architectuur van het aangrenzende buitentheater. De polyvalente zaal werd ruimer en is flexibel in te delen. Er is een toog die ook aan de buitenzijde gebruikt kan worden. De open haard blijft behouden en het sanitair en de inkomruimte zijn efficiënt ingericht.

Het Theater kan dienst doen als ruimte voor voorstellingen, concerten, repetities, bijeenkomsten, ... .

Vuurplaats B

Via landschapsinrichting werd de grote vuurplaats B opnieuw aangelegd als amfitheater met meer dan 200 zitplaatsen.

Door het centrum te verdiepen en de randen te verhogen ontstaat een intieme ruimte rondom het kampvuur. Stalen ringen houden de grondmassa van de arena in positie. De toegang, hellingen en zitbanken tussenin de stalen ringen behouden de bestaande vegetatie van schraal grasland. Zowel grote als kleine groepen kunnen rond het kampvuur zitten.

Masterplan (2022)

Studio Secchi & Viganò - MAARCH

Na 15 jaar was een actualisatie van het Masterplan noodzakelijk. Het domein staat voor specifieke uitdagingen en is tegelijkertijd een plaats die kan dienen als Levend Laboratorium. Op de Hoge Rielen komt pedagogie, samenleven en herinnering samen. Dat is de grote troef van het domein. De nood aan een samenhangende visie die rekening houdt met verschillende perspectieven en verwachtingen vormt het uitgangspunt voor de actualisering van het masterplan. Zo bewaken we dat de veelheid aan ambities en visies niet vervallen in een allegaartje van verspreide ingrepen. 

De actualisatie van het masterplan kwam tot stand door een nauwe samenwerking met verschillende betrokkenen. Naast gesprekken werden twee seminaries georganiseerd om de analyse te versterken en ontwerpconcepten te testen. 

Masterplan 2022

Lees het masterplan hier

Interview 'Hoeders van het Masterplan'

In de derde editie van ons magazine Hoogtepunt legden we 'Rielenmakers' Kim Jaxcsens, architect projectleider bij Agentschap Facilitair Bedrijf van de Vlaamse overheid en Songül Sagir, ingenieur bij het Departement Cultuur, Jeugd en Media enkele kwesties rond het masterplan voor. Het werd een boeiend gesprek rond beeldkwaliteit, mobiliteit, duurzaam bouwen en biodiversiteit.

In het magazine lees je een voorsmaakje. Benieuwd naar het volledige interview?

Lees het hier

Gebouw 37 - Zonnebril – Gebouw 45 - Valk – Gebouw 47 - Ree – Gebouw 56 - Eekhoorn – Centrale middenweg (2024-2025)

Maatschap Architectenbureau Bart Dehaene - RAAMWERK

Gebouw 37 – Zonnebril, Gebouw 45 – Valk, Gebouw 47 – Ree en Gebouw 56 – Eekhoorn krijgen een totale make-over met focus op duurzaamheid, toegankelijkheid en beleving. Ook de centrale middenweg transformeert naar een trage, gastvriendelijke verbinding met pleintjes waar gasten en passanten elkaar kunnen ontmoeten.

Gebouw 37 - Zonnebril – Gebouw 45 - Valk – Gebouw 47 - Ree – Gebouw 56 - Eekhoorn

Gebouw 45 – Valk en Gebouw 56 – Eekhoorn wisselen van functie. Gebouw 45 – Valk, voormalig een polyvalente ruimte met kleine vergaderruimte wordt een verblijfsgebouw waar groepen tot 36 personen kunnen overnachten. Gebouw 56 – Eekhoorn, voorheen een verblijfsgebouw wordt verbouwd tot een gebouw met drie multifunctionele ruimtes, sanitair, keuken en barzone. De overige gebouwen behouden hun functie. Gebouw 37 – Zonnebril is de uitvalsbasis voor workshops van de educatieve dienst en bevat het sanitair van Kamp 37 – Zonnebril, het kampeerterrein voor individuele kampeerders en kleinere groepen. Gebouw 47 – Ree blijft een verblijfsgebouw voor 56 personen. 

Maatschap Architectenbureau Bart Dehaene - RAAMWERK tekende voor het ontwerp van de nieuwe gebouwen. In deze fase van het masterplan koos het ontwerpteam voor duurzame opties zoals ‘niet-bouwen’. Vierkante meters die je niet hoeft te bouwen, besparen energie. Zo hebben de nieuwe verblijfsgebouwen bijvoorbeeld geen gangen om de slaapkamers aaneen te schakelen. De slaapkamers komen rechtstreeks buiten uit.

Centrale middenweg

De contactstrip, die loopt van het hostel over de picknickzone naar het buitentheater en de centrale middenweg, vormt een sociale ruimte voor activiteiten en educatie, om samen te zijn in groep en te ontmoeten. Door het creëren van pleintjes voor elk gebouw zorgen we voor een connectie met de buitenruimte en de centrale middenweg. In dit nabijheidsgebied kunnen gasten en passanten elkaar ontmoeten.

Donderdag 25 januari gaf Vlaams minister van Brussel, Jeugd, Media en Armoedebestrijding Benjamin Dalle het startschot van fase 4a van het Masterplan van de Hoge Rielen

Lees meer

Deel deze pagina: